ไซเคเดลิกร็อก (Psychedelic rock)
เป็นแนวเพลงร็อกชนิดหนึ่งที่ได้รับอิทธิพลจากวัฒนธรรมไซเคเดลิก หรือพยายามที่จะปรับเปลี่ยนประสบการณ์การเห็นภาพหลอนใหม่ โดยแนวเพลงนี้เกิดขึ้นในช่วงกลางทศวรรษ 1960 ท่ามกลางกระแสเพลงการาจร็อก และวงโฟล์กร็อก ในอังกฤษและสหรัฐอเมริกา ไซเคเดลิกร็อกได้เชื่อมการเปลี่ยนแปลงจากแนวบลูส์-ร็อกเป็นฐานหลัก ไปเป็นโพรเกรสซีฟร็อก, อาร์ตร็อก, เอ็กซ์เพอร์ริเมนทอลร็อก และเฮฟวีเมทัล และยังนำองค์ประกอบวัฒนธรรมอื่น อย่างเช่นเครื่องดนตรีอินเดีย อย่าง ซิตาร์ หรือ Riga
ปี 1967 ในอังกฤษ ยาเสพติดทั้ง กัญชา Acid , LSD แพร่ระบาดอย่างหนักในกลุมนักดนตรี ซึ่งมีผลต่อการผลิตงานดนตรีของพวกเขา แนวเพลงที่เรียกว่าแนว"ไซคีเดลิคร๊อค"(คำว่า"ไซคีเดลิคมีมาก่อนแล้วในดนตรีแนวอื่น เช่น แจ๊ส โฟกส์ แต่ไม่แพร่หลายนัก) มีการเล่นนตรีแบบแหกกฎทษฎีดนตรี การใส่เสียงประหลาด เสียงอวกาศ (เครื่องมือเท่าที่มีในสมัยนั้น แนวอวกาศในจินตนาการของคนยุคนั้นก็ไม่เหมือนยุคนี้ ตอนนั้นกำลังตื่นเต้นเรื่องการไปเหยียบดวงจันทร์ครั้งแรก) การใช้เอฟเฟกซ์ต่าง ๆ หรือการเล่นย้อยกลับ รวมไปถึงการใช้เครื่องดนตรีอินเดียอย่าง ซีตาร์ โครงสร้างเพลงก็ไม่มีรูปแบบ บางเพลงสั้นแค่ 1 นาที บางเพลงอาจยาว 20 นาทีก็มี บรรยากาศเพลงบางเพลงฟังแล้วเครียด อึมครึม นัวเนีย ดนตรีไปคนละทิศละทาง บางเพลงก็ฟังแล้วล่องลอย เนื้อเพลงมีเนื้อหาแบบสัญลักษณ์สื่อถึงเรื่อง ยาเสพติด เซ็กซ์ ซาตาน เวทมนต์(ไม่สามารถสื่อโดยตรงได้) การแสวงหาหรือปรัชญาอินเดียก็มี การแสดงสดบางวงก็เล่นวกไปวนมาเหมือนเมายา รวมไปถึงการใช้แสงสีหรือเอฟเฟกต์ต่าง ๆ บนเวทีก็เป็นแนว ไซคีเดลิคด้วย การออกแบบปกอัลบั้ม โลโก้ หรือ Artwork ต่าง ๆ ก็ใช้สีสรรฉูดฉาด ดูแล้วปวดหัว แต่ก็สวยงามและกลายเป็นเอกลักษณ์ในเวลาต่อมา(ผู้รู้บางคนบอกว่า ถ้าเราไม่ได้อยู่ในช่วงเวลานั้น ก็คงยากที่จะเข้าใจ ก็ลองจิตนาการตามแล้วกันนะ)เคยมีเพื่อนชาวอังกฤษบอกว่า พวกเขา(ชาวอังกฤษ) เป็นต้นตำรับไซคีเดลิค อเมริกาไม่มีดนตรีแนวนี้ แต่พอศึกษาข้อมูลแล้วไม่เป็นเช่นนั้น ทั้ง 2 ฝั่งต่างรับวัฒนธรรมกันและกัน อเมริการับความเป็นร๊อคไปจากอังกฤษ ส่วนอังกฤษก็รับแนวคิดปรัชญา การแสวงหา สันติภาพ วัฒนธรรมฮิปปี้ รวมถึงยาเสพติดมาจากอเมริกาเช่นกัน สำหรับอเมริกา ดนตรี ไซคีเดลิคมีศูนย์กลางอยู่ที่ Sanfrancisco ปลายยุค 60 อยู่ในช่วงสงครามเวียดนาม ยุคบุปฝาชน (Flower People) เนื้อหาแบบบทกวี , ความรุนแรง, ต้านสงคราม ดนตรีไม่เครียดหรือหวือหวาแบบอังกฤษ จะฟังแล้วดูหลอนหรือล่องลอย เช่น เสียงออร์แกนของวง The Door แต่ที่เด่นก็คือ Artwork ปกอัลบั้มหรือใบปิดต่าง ๆ เช่น Poster การแสดงของวงดนตรีในยุคนั้น ถือเป็นเอกลักษณ์สำคัญอย่างหนึ่งเลยช่วงปลายยุค 60 คำว่า psychedelic ก็ค่อย ๆ หายไป ยาเสพติดต่าง ๆ ก็กลายเป็นของผิดกฎหมายและถูกกวาดล้าง ศิลปินมากมายเสียชีวิตหรือเสียสติไปเลยก็มีกับยาเสพติดพวกนั้น แนวดนตรีก็ถูกพัฒนาขึ้นไปตามยุคสมัย และเปลี่ยนชื่อไปเรื่อย ทั้ง Artrock, Evant-Garde(อวองต์ การ์ด) จนกลายเป็น Progressive rock การทำเพลงที่มีบรรยากาศแบบไซคีเดลิคก็ยังมีให้เห็นบ้างในศิลปินรุ่นหลัง เช่น เสียงกีตาร์ของ Burnard Butler แห่งวง suede ในยุค 90 หรืองานของ Primal Scream ชุด Screamadelica ยุค 90 ไซคีเดลิคตามยาเสพติดไปอยู่กับ dance Music ยาเสพติดชนิดใหม่อย่าง Esctasy ดนตรีพวก Psychedelic trance กับเสียงsynthiziser ล่องลอย หรือแนว GOA ซึ่งแน่นอนยังมีดนตรีอินเดียผสมอยู่ด้วยถึงแม้โดยส่วนใหญ่ต่างจากpsychedelic ยุค 60 อยู่มากถึงแม้เรื่องราวของดนตรีจะเปลี่ยนแปลงไปมาก แต่ศิลปะแบบ "ไซคีเดลิค" ยังมีให้ได้ศึกษากันอยู่ ในต่างประเทศยังมีนิทรรศการแสดงภาพ หรือศิลปะ กราฟฟิค ไซคีเดลิคให้เห็นเสมอ เหมือนเป็นศิลปะแขนงหนึ่ง
Psychedelic Rock เป็นดนตรี rock ‘n’ roll ที่เกิดขึ้นในช่วงกลางทศวรรษที่ 60 มีต้นกำเนิด จากหลาย แหล่งรวมกัน ลักษณะของดนตรีแบบ Psychedelic Rock ได้แก่ เนื้อร้องที่แหวกแนว การเล่นโน้ตแปลก ๆ การเปลี่ยน จังหวะอย่างคาดไม่ถึง การเรียบเรียงดนตรีที่ซับซ้อน เสียงกีตาร์ที่แตกพร่า หรือการนำ เอาเพลง สวด มาใช้ประกอบ แต่ลักษณะที่เด่นที่สุด คือ การพยายามจะแสดงออกถึง สภาวะของความเคลิบเคลิ้ม จาก การใช้ยาเสพย์ติดผ่านเสียงดนตรี และการใช้เนื้อเพลง ที่พูดถึงประสบการณ์ในการใช้ยาเสพย์ติด ตัวอย่าง ของศิลปินที่เล่นดนตรีในแนวนี้ได้แก่ The Yardbirds, The Byrds, The Doors และ The Great Society เป็นต้น
ขอบคุณคับ
ตอบลบเห้อๆ อ่านแล้ว ขนลุก
ตอบลบผมนี่อยากเกิดยุคนั้นจริงๆ
ตอบลบ